Συχνά ακούμε τον όρο ενσυναίσθηση. Τι είναι όμως στην πραγματικότητα;
Τι Είναι Η Ενσυναίσθηση;
Η ενσυναίσθηση είναι η ικανότητα να κατανοούμε σε συναισθηματικό επίπεδο το τι αισθάνεται κάποιος άλλος και να βλέπουμε τα πράγματα από τη δική του οπτική γωνία, αντί μόνο της δικής μας. Η ανάπτυξη της ενσυναίσθησης συντελεί σε πιο αρμονικές σχέσεις με κατανόηση και συμπόνια.
Αλλά και η ψυχοθεραπεία βασίζεται στην ενσυναίσθηση. Γι’ αυτό και η σχέση που αναπτύσσεις με τον θεραπευτή σου είναι ιδιαίτερα ευεργετική.
Ενσυναίσθηση Ορισμός
Ο όρος ενσυναίσθηση ήρθε στην ψυχολογία το 1909 όταν ο Βρετανός ψυχολόγος Edward B. Titchener τον απέδωσε στα Αγγλικά ως empathy, μεταφράζοντας τον γερμανικό όρο Einfühlung, που σημαίνει ‘βίωμα μέσα στο συναίσθημα’ – ένας όρος αρκετά δημοφιλής στους γερμανικούς φιλοσοφικούς κύκλους στα τέλη του 19ου αιώνα.
Με τη σειρά της, η ελληνογενής λέξη empathy, εν + πάθος = τη συμμετοχή στο πάθος, σ’ αυτό που παθαίνει κάποιος.
Όταν για παράδειγμα σε έναν φίλο που περνάει δύσκολα λες:
“Βλέπω πόσο σε στεναχωρεί αυτό, σε νιώθω.”
ή
“Τα καταφέρνεις πολύ καλά δεδομένου του πόσο δύσκολη είναι η κατάσταση. Είμαι πραγματικά περήφανος/η για σένα.”
Τέτοιες φράσεις δείχνουν ότι μπαίνεις στα παπούτσια του άλλου. Ιδιαίτερα όταν λέγονται από καρδιάς και όχι από τυπική ευγένεια.
Η Ενσυναίσθηση Στην Πράξη
Αναρωτιέσαι εάν είσαι ένα άτομο με ενσυναίσθηση; Να μερικά παραδείγματα να αναλογιστείς:
Αντιλαμβάνεσαι Τα Συναισθήματα Των Άλλων
Κατανοείς τις μη λεκτικές ενδείξεις των άλλων, όπως η γλώσσα του σώματος, και μπορείς έτσι να ερμηνεύσεις τη συναισθηματική τους κατάσταση.
Παρατηρείς τη στάση τους, τις εκφράσεις του προσώπου τους, το περπάτημα και το βλέμμα τους. Και μπορείς να αντιληφθείς τη θλίψη, τη χαρά, τον θυμό, την ανησυχία ή άλλα συναισθήματα – προτού κάποιος τα εκφράσει.
Μπορείς Να Φανταστείς Τον Εαυτό Σου Στη Θέση Του Άλλου
Εάν έχεις περάσει παρόμοιες καταστάσεις, δυσκολίες ή δοκιμασίες και έχεις βιώσεις παρόμοια συναισθήματα με κάποιον άλλον, μπορείς να τον/την νιώσεις πιο εύκολα.
Άνθρωποι χωρίς ενσυναίσθηση, συχνά δεν έχουν περάσει μια παρόμοια δυσκολία. Μπορεί να νιώσουν συμπάθεια για κάποιον που υποφέρει, αλλά να δυσκολεύονται να συνδεθούν μαζί του σε συναισθηματικό επίπεδο, καθώς δεν έχουν βρεθεί ποτέ σε αντίστοιχη θέση.
Νιώθεις Θλίψη Για Τη Θλίψη Των Άλλων Ή Χαρά Για Τη Χαρά Τους
Όταν αντιλαμβάνεσαι τη θλίψη κάποιου άλλου, δεν συνδέεσαι μαζί του μόνο σε γνωστικό επίπεδο, αλλά και σε συναισθηματικό.
Δεν αισθάνεσαι απλώς μια λογική συμπόνια, αλλά συντονίζεσαι με τα έντονα συναισθήματα που βιώνει, και αυτό πυροδοτεί και τα δικά σου συναισθήματα.
Με τον ίδιο τρόπο, μπορεί να είσαι το άτομο που γεμίζει με χαρά όταν βλέπει κάποιον άλλο χαρούμενο. Θέλεις οι άνθρωποι γύρω σου να βιώνουν ευτυχία και όταν το κάνουν, τη νιώθεις και εσύ μαζί τους.
Ιδιαίτερα στους ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς, όπως ο γονιός με το παιδί του, η ενσυναίσθηση πηγάζει από ένα βαθύ, ενστικτώδες επίπεδο. Σαν γονιός, θέλεις να διώξεις τη θλίψη του παιδιού σου όταν είναι λυπημένο και αισθάνεσαι βαθιά χαρά όταν το βλέπεις να γελάει.
Νιώθεις Ισχυρή Σύνδεση Με Άτομα Που Μοιράζονται Την Ταυτότητά Σου
Τείνουμε να νιώθουμε πιο έντονη ενσυναίσθηση για όσους έχουν παρόμοια πορεία με εμάς. Γιατί δεν χρειάζεται να φανταστούμε πώς είναι κάτι – το έχουμε ζήσει και εμείς οι ίδιοι.
Αλλά μπορούμε επίσης εύκολα να δούμε τον εαυτό μας να βρίσκεται στην ίδια δύσκολη θέση στο μέλλον.
Για παράδειγμα, εάν ανήκεις σε μια κοινωνική ομάδα που βιώνει διακρίσεις, μπορεί να νιώσεις πολύ θυμό όταν βλέπεις κάποιον από την ίδια ομάδα να αντιμετωπίζει αδικία, γιατί νιώθεις πως μπορεί να το βιώσεις και εσύ.
Πώς Μπορείς Να Καλλιεργήσεις Την Ενσυναίσθηση;
Αν νιώθεις πως θέλεις να έχεις μεγαλύτερη ενσυναίσθηση στις σχέσεις σου με τους άλλους ανθρώπους, μπορείς να κάνεις μερικές συνειδητές ασκήσεις.
Αναγνώρισε Τα Δικά Σου Συναισθήματα
Όσο περισσότερο εξοικειώνεσαι με τα δικά σου συναισθήματα, σε κατανοείς σε μεγαλύτερο βαθμό, και αποδέχεσαι όσα βιώνεις, τόσο μεγαλύτερο χώρο δημιουργείς για τους άλλους.
Δες το σχετικό σεμινάριο που έχω στο Youtube
Εξάσκησε Την Ενσυνειδητότητα (Mindfulness)
Οι πρακτικές mindfulness, το να είσαι δηλαδή Παρών στο Εδώ και στο Τώρα, σε φέρνουν σε πλήρη σύνδεση με το περιβάλλον σου και σε βοηθούν να αναπτύξεις μια καλύτερη αντίληψη για τα συναισθήματα των άλλων σε κάθε στιγμή.
Καλλιέργησε Την Ευεργετική Περιέργεια
Αναπτύσσοντας μια “παιδική” περιέργεια για τις λεπτομέρειες των ανθρώπων που συναντάς, καλλιεργεί και την ενσυναίσθησή σου προς αυτούς.
Πέρνα χρόνο με άτομα που δεν γνωρίζεις καλά και ρώτα τους για το πώς είναι η ζωή τους και για το τι βιώνουν καθημερινά. Δώσε προσοχή στα θέματα που τους παθιάζουν, που τους κάνουν χαρούμενους ή λυπημένους.
Επέκτεινε Το Comfort Zone Σου
Βίωσε πώς είναι να μην μπορείς να κάνεις κάτι ή να μην ξέρεις πώς να αλληλεπιδράσεις με το περιβάλλον σου. Μάθε κάτι νέο ή ταξίδεψε. Ζήτησε υποστήριξη από άλλους.
Αποδέξου το αίσθημα του να μην μπορείς να κάνεις κάτι και άφησέ το να σε διδάξει ταπεινότητα. Η ταπεινότητα μπορεί να γίνει ένας πολύτιμος δρόμος προς την ενσυναίσθηση.
Κάνε Ενεργητική Ακρόαση
Άκου τους άλλους με όλη σου την προσοχή. Αυτή είναι και η βάση της ενεργητικής ακρόασης, μιας δεξιότητας που αναπτύσσεται με την εξάσκηση.
Όταν κάποιος μιλάει, εστίασε στα λόγια και τα συναισθήματά του, αντί να σκέφτεσαι τι θα απαντήσεις. Κάνε του ερωτήσεις, επιβεβαίωσε και επανέλαβε κάποιες από τις κουβέντες του για να του δείξεις ότι τον ακούς πραγματικά.
Διεύρυνε Τη Δεκτικότητά Σου Σε Άλλες Απόψεις
Μπορεί να σου φαίνεται δύσκολο να δεχτείς κάποιες διαφορετικές απόψεις, αλλά μέσα από τον σεβασμό και την ανεκτικότητα μπορείς να αποκτήσεις μεγαλύτερη ενσυναίσθηση.
Εξασκήσου, λοιπόν, στο να ακούς προσεκτικά και να μην διακόπτεις, αλλά και στο να ζητάς συγγνώμη αν πλήγωσες κάποιον με τα λόγια σου. Επίσης, μπορείς να ερευνήσεις κάποιο θέμα έτσι ώστε να κατανοήσεις από πού προέρχεται μια άποψη και πώς επηρεάζει τον άνθρωπο που εμπλέκεται.
Πάρε Μέρος Σε Ομάδες Ψυχοθεραπείας
Οι θεραπευτικές ομάδες είναι ένας εξαιρετικός τρόπος να δυναμώσεις την ενσυναίσθηση που έχεις προς τους άλλους αλλά και να νιώσεις την ανακούφιση τού να λαμβάνεις ενσυναίσθηση από τους γύρω σου.
Μέσα ένα ασφαλές περιβάλλον, με την καθοδήγηση ειδικά εκπαιδευμένου ψυχοθεραπευτή, μπορείς να ακούσεις και να μοιραστείς με φροντίδα, αγάπη και κατανόηση. Ανακάλυψε τη δύναμη της ομάδας.
